CPR Brandveiligheid: Alles wat je moet weten!

CPR en Brandklasse kabels: Wat je moet weten over Brandveiligheid en Normeringen

Het onderwerp van brandveiligheid, en met name de CPR normering, blijft vaak ingewikkeld. Sinds de wijzigingen op 1 juli 2020 rondom de toepassing van CPR voor kabels, is er veel veranderd. Maar wat houdt CPR nu precies in, en wat betekent dit voor de brandveiligheid van kabels?

Wat is CPR en wat zijn de richtlijnen?

De Construction Products Regulation (CPR betekenis) bevat voorschriften voor de brandveiligheid van bouwproducten binnen de EU. De verordening voorziet in een gemeenschappelijke technische taal om de prestaties van bouwproducten te beoordelen. Dit geldt voor alle producten die bedoeld zijn om permanent in bouwwerken te worden verwerkt. Hoewel de CPR sinds juli 2013 van kracht is, werd deze vanaf 1 juli 2017 ook van toepassing op gebouw gebonden kabels. Dit betekent dat kabels sindsdien moeten voldoen aan de brandprestatienorm EN 50575, zoals beschreven in de CPR.

Hoe werkt de CPR classificatie voor kabels?

De CPR verdeelt kabels in verschillende brandklasse kabels, variërend van Fca (laagste brandklasse) tot B2ca (hoogste klasse voor kabels). De aanduiding 'ca' staat voor cable. Naast de standaard brandklasses zijn er ook aanvullende criteria, zoals rookontwikkeling (smoke), vallende brandende deeltjes (droplets), en de zuurgraad van verbrandingsgassen (acidity).

Deze criteria helpen om de juiste CPR klasse te bepalen:

Smoke, rookontwikkeling (s)

Dit geeft de toegestane hoeveelheid rook aan die vrijkomt tijdens de verbranding van elektrische leidingen en is als volgt ingedeeld:

s1           : bijna geen rookontwikkeling
s1a         : s1 met meer dan 80% zicht
s2b         : s1 met een zichtbaarheid van 60% tot 80%
s2           : beperkte rookontwikkeling
s3           : niet volgens s1 of s2

Droplets, vallende brandende deeltjes (d)

Dit geeft de hoeveelheid toegestane vallende brandende deeltjes aan tijdens de verbranding van elektrische leidingen. Dit is van belang voor de beperking van de brandverspreiding en is als volgt ingedeeld:

d0           : geen vallende deeltjes
d1           : beperkte aantal vallende brandende deeltjes
d2           : niet volgens d0 of d1

Acidity, corrosiviteit/zuurgraad (a)

Dit geeft de hoeveelheid toegestane verbrandingsgassen aan die vrijkomen tijdens de verbranding van elektrische leidingen en is als volgt ingedeeld:

a1           : lage zuurgraad
a2           : beperkte zuurgraad
a3           : niet volgens a1 of a2

Declaration of Performance (DoP)

Fabrikanten zijn verplicht om CPR-gekeurde kabels te leveren met een CE-markering en een DoP-verklaring (declaration of performance). Deze CE-markering toont aan dat de prestaties van de kabel voldoen aan de Europese normen, zoals vastgelegd in de EN 50575. Op het label van de kabel vind je zowel de CPR brandklasse als het DoP-nummer, waarmee je de prestatieverklaring kunt verkrijgen. Deze verklaring bewijst dat de kabel is getest volgens de brand- en testmethoden die door de Europese norm worden voorgeschreven. Alle relevante informatie is beschikbaar op de verpakking en/of factuur; de markering hoeft niet zichtbaar te zijn op de kabel zelf. Installateurs zijn verantwoordelijk voor het aanleveren van de DoP-verklaring bij de installatie.

De toepassing van CPR in Nederland

De CPR zorgt ervoor dat elke kabel in Europa op dezelfde manier wordt getest en dat iedereen dezelfde taal spreekt als het gaat om brandveiligheid. Elk land bepaalt echter zelf hoe dit lokaal gezien in de praktijk wordt toegepast. In Nederland wordt de CPR toegepast via de NEN 8012, die helpt bij het CPR klasse bepalen van de kabels. Er is echter vanaf het begin kritiek geweest op de NEN 8012 CPR, omdat de norm en de verordening in juridische taal zijn opgesteld, waardoor begrippen niet altijd duidelijk zijn afgebakend en er ruimte is voor verschillende interpretaties. Bovendien bevat de NEN 8012 informatie die in strijd kan zijn met het bouwbesluit 2012.

Naleven CPR regels

Het voldoen aan CPR normeringen is een gedeelde verantwoordelijkheid:

• opdrachtgevers moeten de juiste informatie aanleveren zodat installateurs de juiste kabelklasse kunnen kiezen.
• installateurs zijn wettelijk verplicht om vanaf 1 juli 2017 CPR-gecertificeerde bekabeling te gebruiken en moeten kunnen aantonen dat de bekabeling aan de normen voldoet.
• groothandels mogen alleen CPR-gecertificeerde kabels aanbieden en moeten keurmerken kunnen overleggen.
• fabrikanten en importeurs zijn verantwoordelijk voor de certificering van hun producten door onafhankelijke keuringsinstanties.

Brandklasse van kabels bepalen

Met behulp van de stroomschema’s en/of de risicograaf in NEN 8012 kan de juiste CPR brandklasse worden gekozen. Door middel van vragen staan over de gebruiksfunctie en risicofactoren, komen gebruikers tot de vereiste brandklasse. Sommige fabrikanten hebben ook tools ontwikkeld die gebaseerd zijn op deze stroomdiagrammen en risico analyses. Uiteindelijk worden er in Nederland afhankelijk van het brandrisico 4 klasses gespecificeerd:

Veranderingen sinds 1 juli 2020

Op 1 juli 2020 zijn er wijzigingen doorgevoerd in het bouwbesluit 2012, waardoor de brandclassificatie van kabels nu expliciet wordt opgenomen in artikel 2.69a. Hierdoor is de procedure voor het bepalen van de brandklasse van kabels vereenvoudigd en is de strijdigheid met de NEN 8012:2015 weggenomen. De nieuwe aanpak helpt installateurs om gemakkelijker de juiste brandklasse kabel te selecteren. Hoewel installateurs de NEN 8012:2015 nog steeds kunnen gebruiken, moeten ze de resultaten altijd verifiëren aan de hand van het bouwbesluit.

De rol van het Nederlands Kabel Instituut (NLKi)

Het Nederlands Kabel Instituut (NLKi) heeft een belangrijke rol gespeeld bij het verduidelijken van de CPR richtlijnen in Nederland. Zij bieden selectiekaarten en handboeken om professionals te helpen bij het kiezen van de juiste brandklasse kabels. Sinds mei 2019 promoot het NLKi de werkwijze volgens het bouwbesluit 2012, en ze blijven zich inzetten voor kennisoverdracht en ondersteuning van de kabelindustrie.

Wettelijke eisen CPR classificaties bekabeling

In het Bouwbesluit 2012 staan alle wettelijke bouwtechnische voorschriften waaraan alle nieuwe en bestaande gebouwen minimaal aan moet voldoen. Deze voorschriften hebben te maken met onder andere veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en milieu. Vanuit het Bouwbesluit 2012 wordt bijvoorbeeld de NEN 1010 aangewezen als voorschrift voor het aanleggen van een veilige elektrische installatie waardoor er bijvoorbeeld geen brand kan ontstaan.

Bouwbesluit 2012 versus NEN 101

Het doel van het Bouwbesluit 2012 is dat er tijdens een brand geen slachtoffers vallen, het bouwbesluit houdt hierbij geen rekening met gevolgschade bij brand. In het Bouwbesluit 2012 staan onder andere voorschriften met de betrekking tot het beperking van het ontwikkelen van brand en rook. Voor de algemene bouwproducten is een bepalingsmethode voor brandclassificaties opgenomen. Deze was niet van toepassing voor kabels. Voor de CPR classificatie van kabels was men aangewezen op een gelijkwaardige oplossing (artikel 1.3 Bouwbesluit 2012). Dit gaat per 1 juli 2020 veranderen want dan wordt ook een bepalingsmethode voor brandclassificatie van bekabeling opgenomen in een nieuw artikel 2.69a.

Per direct verwijdering doorverwijzing NEN8012:2015 uit NEN1010:2015

Vooruitlopend op deze wijziging van het Bouwbesluit 2012 is per 27 mei door de NEN een aanvullingsblad NEN 1010:2015/A1 gepubliceerd. Met dit aanvullingsblad worden alle doorverwijzingen vanuit de NEN 1010:2015 naar de norm NEN 8012:2015 verwijderd. Dit aanvullingsblad voorkomt strijdigheid tussen de NEN 8012:2015 en het Bouwbesluit 2012.

Eenvoudigere werkwijze Bouwbesluit 2012

De werkwijze voor het bepalen van de brandclassificatie voor bekabeling in het Bouwbesluit 2012 gaat structureel anders dan in de NEN8012:2015. Het zal voor de gebruiker van het Bouwbesluit 2012 eenvoudiger worden om de juiste brandclassificatie van een kabel te bepalen. Verder heeft de installateur ook de mogelijkheid om een andere brandclassificatie te gebruiken. Selectiekaartje en handboek toepassen brandclassificatie bekabeling conform Bouwbesluit 2012.

NLKi promoot al sinds mei 2019 de werkwijze voor het bepalen van de brandclassificatie van bekabeling volgens het Bouwbesluit 2012. NLKi doet dit door uitgifte van een selectiekaart. Binnenkort wordt de selectiekaart aangevuld met een boekje waarin de geïnteresseerde architect / adviseur / installateur of gebouweigenaar dieper kan ingaan op de brandclassificatie van de bekabeling volgens het Bouwbesluit 2012. Het afgelopen jaar heeft de NLKi circa 15.000 selectiekaartjes verdeeld onder zijn leden en de hun afnemers. De reacties waren ronduit positief en de gebruikers bepalen nu al via de selectiekaart de vereiste brand en rookklasse volgens het Bouwbesluit 2012.

Wat te doen met de huidige NEN8012:2015

De situatie met betrekking tot de NEN8012:2015 is dat de installateur die gewend is aan deze norm deze nog wel kan toepassen maar altijd de uitkomst zal moeten verifiëren met het Bouwbesluit 2012. Er is een nieuwe NEN8012:2020 in ontwikkeling die wel aansluit bij de wettelijke eisen uit het Bouwbesluit 2012 en die zal naar verwachting eind december 2020 beschikbaar zijn.

Romal en CPR

Na de bekendmaking van de CPR regels zijn we bij Romal samen met onze fabrikanten direct aan de slag gegaan om zo snel als mogelijk alle kabels te testen volgens CPR. Van sommige fabrikanten moest helaas afscheid worden genomen terwijl de relatie met andere fabrikanten werden versterkt. Met enige trots kunnen we niet alleen zeggen dat we vanaf 1 juli 2017 vrijwel elke kabel met CPR klasse leveren maar dat we ook al snel voor elke toepassing een hoge klasse B2ca of Cca gekeurde kabel konden leveren. Nog steeds zijn we voor sommige kabels hierin uniek. Wij hebben een ruim assortiment van luidspreker-, microfoon-, coax-, Glasvezel-, Installatie- en Datakabel met een Cca of B2ca CPR klasse. Mocht je op zoek zijn naar een ander type kabel neem dan vooral contact met ons op, grote kans dat wij dit ook kunnen leveren. De kabelselectie kaartjes van de NLKi zijn gratis verkrijgbaar bij Romal, bel of mail gerust als je hier interesse in hebt!